Łagiewniki – wieś w powiecie wieluńskim, w gminie Czarnożyły. Położona w odległości 8 km od Wielunia w kierunku płn.-zach.
Łagiewniki z lotu ptaka
Historia
Dawniej wieś szlachecka. Pierwsze pisane wzmianki o Łagiewnikach pochodzą z 1412 r. Z nazwy wsi wnioskować można, że była to osada służebna kasztelanii rudzkiej.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.
Według danych z 1827 roku była to wieś położona nad strumieniem Wołodoły. Była tu szkoła początkowa - l klasowa ogólna.
W czasie II Wojny Światowej Łagiewniki nosiły nazwę Schaffingen lub Schaffhausen. Po II wojnie utworzona została w Łagiewnikach Gromadzka Rada Narodowa, która działała do 1 stycznia 1958 r.Po tym roku sołectwo Łagiewniki wcielone zostało do gminy Czarnożyły.
Łagiewniki usytuowane są wzdłuż drogi powiatowej nr 4534E i wzdłuż drogi gminnej nr 117103E (Łagiewniki - Biała Parcela). Drogi pokryte są nawierzchnią asfaltową. W Łagiewnikach znajduje się Szkoła Podstawowa i oddział przedszkolny. W miejscowości tej działa rówież Ochotnicza Straż Pożarna.
Szkoła Podstawowa w Łagiewnikach nosi nazwę Błogosławionego Ludwika Gietyngiera, który został beatyfikowany w 1999 r. przez papieża Polaka Jana Pawła II. Błogosławiony Ludwik Roch Gietyngier był w czasie II wojny światowej proboszczem parafii Raczyn. 6 października 1941 r. został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Tam został zamordowany przez kapo obozowego 30 listopada 1941 r. Był pierwszym kapłanem diecezji częstochowskiej, który zginął w Dachau.
W Łagiewnikach znajduje się zabytkowy kościółek modrzewiowy powstały około 1626 r., który jest wpisany do rejestru zabytków województwa sieradzkiego. Obiekt ten jest remontowany wysiłkiem finansowym mieszkańców sołectwa.
Łagiewniki są wsią zwodociągowaną, mieszkańcy mają dostęp do sieci internetu i do sieci telefonii stacjonarnej.
W 2007 roku zmodernizowano część drogi gminnej nr 117453E Raczyn - Tyranów - Biała poprzez nałożenie nawierzchni asfaltowej. W 2009 roku ukończono modernizację dalszej części drogi poprzez położenie nawierzchni asfaltowej.
W 2010 roku rozpoczęto budowę kanalizacji z przyłączami do budynków mieszkalnych z przepompowaniami ścieków w miejscowości Łagiewniki i Czarnożyły Parcela.
W 2009 roku podpisano umowę z Urzędem Marszłkowskim w Łodzi na dofinansowanie zadania inwestycyjnego - budowę kanalizacji sanitarnej - ze środków pochodzących z Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich - Podstawowe usługi dla ludności wiejskiej.
W 2009 roku w sołectwie Łagiewniki zamieszkiwało 518 osób.
Prezesem OSP w Łagiewnikach jest Pan Jan Bącela
Sołtysem wsi Łagiewniki jest Pan Stanisław Sud
Zabytki . Z wyposażenia na uwagę zasługują: gotycka rzeźba Chrystusa z 1 poł. XV w., krucyfiks na belce tęczowej oraz XVII-wieczne obrazy w ołtarzach. Jest to kościół filialny parafii w Raczynie.
Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisany jest obiekt:
kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela, drewniany, 1623.
Łagiewniki, kościól filialny, 1943 r.
Dawny dwór z przełomu XVIII/XIX w., otoczony reliktami parku, funkcjonuje obecnie jako szkoła. Na cmentarzu mogiła poległego 1 września 1939 r. nieznanego żołnierza 15 pp. "Wilków" z Dęblina.
Główny budynek szkoły SP w Łagiewnikach, 1974-75 r.
Łagiewniki - dwór ob. szkoła.
Dawna szkoła w Łagiewnikach obecnie przedszkole
Historia kościoła w Łagiewnikach
Miejscowość Łagiewniki pojawiła się w źródłach jako parafia jednowioskowa w 1459 r.Pierwszy drewniany kościół pw. Ścięcia św.Jana Chrzciciela został wybudowany zapewne W XV w. Kolejną drewnianą świątynię ufundował dziedzic wsi, Jan Brodnicki ok. 1623 r. Została ona konsekrowana przez biskupa bakowskiego Adama Goskiego prawdopodobnie 23 lub 26 kwietnia 1625 r. Rocznicę jego konsekracji obchodzono w niedzielę po święcie ku czci św. Franciszka.W 1780 r. wizytator wspomniał , żearcybiskup gnieźnieński Antoni Kazimierz Ostrowski zakazał odprawiać nabożeństw w kościele , którego stan zagrażał życiu wiernych .Nabożeństwa parafialne przeniesiono tymczasowo do Raczyna .Ówczesny patron kościoła ,Franciszek z Ciemnych Zarembów Zaremba, dziedzic wsi ofiarował na remont świątyni 500 florentów. W 1805 r. ówczesny dziedzic Łagiewnik, Ignacy Ostrowski przebudował kościół, przenosząc go na nowe miejsce i wykorzystując drewno ze starej świątyni. W 1810 r. nie był on jeszcze wykończony. Jednak już w latach trzydziestych XIX w. stan świątyni znów zagrażał zdrowiu i życiu wiernych .Ówczesny biskup włocławski Walenty Maciej Bończa Tomaszewski nakazał pismem z 21 października 1837 r. zamknąć i opieczętować kościół a nabożeństwa przenieść do kościoła w Raczynie.Świątynia została ponownie wyremontowana w 1889 r. Wymieniono wtedy m.in.przyciesie, naprawiono i wybielono ściany oraz wstawiono nowe okna. W następnych latach wykonywano bieżące prace renowacyjne.Kolejny remont przeprowadzono w 1950 r. dzięki funduszom z Ministerstwa Kultury i Sztuki. W latach 1973-1974 staraniem ks.Protazego Skórki wykonano kolejne naprawy. Za ks. Bolesława Powązki dokonano kolejnych remontów, m.in. w 1980 r. położono nowe gonty, a w 1981 r. odmalowano świątynię. W świątyni powstałej w XVII w. były początkowo trzy ołtarze. W XVIII w. wybudowano kolejne.W 1720 r. wspomniano ołtarz główny poświęcony św.Janowi Chrzcicielowi , drugi Krzyża Świętego po prawej stronie ołtarza głównego, trzeci Matki Boskiej Bolesnej po lewej stronie przy drzwiach do zakrystii i czwarty św. Anny po prawej stronie.W następnych wizytacjach wyliczono piąty ołtarz Bożego Ciała,zwany także ołtarzem Wieczerzy Pańskiej.Pod koniec XVIII w. były tylko trzy ołtarze: Ścięcia św. Jana Chrzciciela, Matki Boskiej Bolesnej i św. Anny. Podobnie było na początku kolejnego stulecia. W 1810 r. i 1882 r. wspomniano o ołtarzu głównym i bocznych: po prawej stronie Wieczerzy Pańskiej z obrazem św. Anny w górnej części a po lewej Matki Boskiej Bolesnej z obrazem św. Antoniego. W połowie XX w. były także trzy ołtarze: główny z obrazem Chrztu Pańskiego i drewnianą rzeźbą głowy św. Jana Chrzciciela i dwa boczne: z Matki Bożej Bolesnej i obrazem Świętej Rodziny podczas posiłku. Parafia była niewielka terytorialnie i słabo uposażona. Na początku XVI w. proboszcz czerpał dochody z dwóch łanów plebańskich , ogrodów i łąk. Pobierał także dziesięcinę snopową z pól dworskich i kmiecych oraz meszne . W 1789 r. dochody oszacowano na 433 zł i 10 groszy. W spisie z 1818 r. podano kwotę 545 zł i 12 gr. W rzeczywistości jednak dochody były mniejsze, gdyż dziedzice i mieszkańcy wsi nie płacili swoich zobowiązań lub je zaniżali . Łagiewniki nie należały także do parafii o dużej liczbie wiernych. W 1746 r. było 140 osób zdatnych do spowiedzi i przyjęci a Komunii Świętej , ale w 1753r. tylko 130 osób. W 1780 r. było takich osób już 230,a w 1810 r. 253 osoby i mieszkało 280 parafian.W 1826 r. w parafii były 402 osoby. W XVIII w. w Łagiewnikach zaczęli osiedlać się luteranie i żydzi otaczani opieką przez dziedzica wsi, Andrzeja Stokowskiego. Dzieci luteran pod koniec lat czterdziestych przyjmowały sakramenty w kościele parafialnym i przechodziły na katolicyzm. Żydzi mieli swoją szkołę w karczmie i tam także odprawiali swoje nabożeństwa. Przybywali na nie z okolicznych miejscowości. Szczupłe dochody parafii były jedynym z powodów trudności z jej obsadzaniem i ruiny materialnej budynków kościelnych. Od 1814 r. przyjęła się praktyka obsługiwania parafii Łagiewniki przez duszpasterza mieszkającego w Raczynie. Po powstaniu styczniowym Łagiewniki zostały filią parafii Raczyn.Osobne księgi metrykalne były jednak prowadzone do 4 listopada 1886 r. Przy kościele założono cmentarz parafialny i budowano na nim dzwonnicę. W 1753 r. były zawiszone dwa dzwony. Na cmentarzu była także kostnica. Przy kościele działała szkoła parafialna. W 1668 r. wspomniano o jej rektorze. Prawdopodobnie przestała istnieć w pierwszej połowie XVIII w., choć w 1753 i 1763 r. wspomniano o bakałarzu. Duszpasterze łagiewniccy łączyli duszpasterstwo z innymi funkcjami. Często byli wikariuszami w sąsiednich parafiach.Tak było m.in. w przypadku ks. Jakuba z Wielunia, zwanego Kyernoskiem (Kiernoskiem), wzmiankowanym na początku XVI w. Był on wikariuszem i altarzystą ołtarza św. Agnieszki w kolegiacie wieluńskiej . Z następnych stuleci znani są inni duszpasterze. W 1627 r. w Łagiewnikach rozpoczął pracę ks. Jan Klacius prezentowany przez Stanisława z Koniecpola koniecpolskiego wojewodę sandomierskiego. Po nim pracował ks. Marcin Kurzeński (+ok.1640). W 1640 r. proboszczem został ks. Marcin Sieykowicz prezentowany przez dziedziców Łagiewnik:Jana, Aleksandra i Stanisława Brodnickich, Aleksandra z Tomic Tomickiego i Dobrogosta Łagiewskiego.Potem duszpasterzował ks. Marek Lututowicz (ok. 1659-1676). W latach 1698-1753 proboszczem był z prezenty dzidziców: Kazimierza Brodnickiego, Sebastiana Skrzyńskiego i Pawła i Piotra Chlebowskich ks. Stanisław Jeżyński. Jego następcą został ks. Walenty Olapiński (1753-ok.1770) . Po nim duszpasterzował ks. Mateusz Kempski (ok.1770), ks. Kazimierz Gaykowicz (ok. 1771-1778) i ks. Antoni Wroński (ok. 1778-1779). Od ok. 1780 do ok. 1797 r. proboszczem był ks. Wojciech Paszkowski, doktor Akademii Krakowskiej. Po nim pracował w Łagiewnikach ks. Grzegorz Krzysakowski (ok.1797-1800). Jego następcą został ks. Eugeniusz Kłodzianowski (ok.1800-1807). Ostatnim duszpasterzem w Łagiewnikach był ks. Piotr Wojciech Borzym Morzycki (1807-1814), wprowadzony oficjalnie w obowiązki dopiero w 1810 r. Po nim posługę duszpasterską pełnili rządcy parafii Raczyn począwszy od ks. Hermana Vogla, premonstratensa. Duszpasterstwo parafialne nie odbiegało od przyjętych reguł . Opierało się na sprawowaniu liturgii i nauczaniu prawd wiary . W połowie XVIII w. niedziele i święta sprawowano Msze Święte z kazaniem i recytacją aktów wiary, nadziei i miłości oraz spowiedzi powszechnej. Nie odprawiano nieszporów, ale śpiewano Litanię o NMP. W 1780 r. wspomniano, że w święta były kazania i w niedzielę nauka katechizmu oraz śpiewano Godzinki,litanie, pieśni lub różaniec. W 1810 r. porządek nabożeństw był następujący: o godz. 8.00 w niedziele i uroczystości była śpiewana Jutrznia, Godzinki i pieśni. Potem o godz. 9.30 było wygłaszane kazanie lub nauka katechizmowa. O 11.00 była Suma, a po niej Anioł Pański. Po południu, o godz. 16.00 były Nieszpory i Anioł Pański. Po zamknięciu kościoła w 1837 r. parafianie łagiewniccy korzystali z posług religijnych w kościele w Raczynie. Po wyremontowaniu świątyni w 1950 r. nabożeństwa były odprawiane w niej okazyjnie. W czasie wizytacji przeprowadzonej 21 listopada 1976 r. biskup Franciszek Musiel polecił odprawiać Mszę Świętą w Łagiewnikach w każdą niedzielę. W latach 80-tych i 90-tych XX w. była sprawowana początkowo o godz. 11.30. Potem przeniesiono jej sprawowanie na godz. 10.00. Uroczystość odpustowa przypada w niedzielę po 29 sierpnia, czyli po święcie Męczeństwa św. Jana Chrzciciela. W 1746 r. wizytator ks. Bonawentura Turski, wspomniał o bractwie Bożego Ciała w Łagiewnikach. Dekret papieski zezwalający na założenie bractwa Bożego Ciała w Łagiewnikach został wystawiony przez papieża Pawła V (1605-1621) 1 lipca 1619 r. Zostały także udzielone odpusty na święta: Narodzenia Pańskiego, Oczyszczenia, Wniebowzięcia NMP, Ścięcia św. Jana Chrzciciela i rocznicę konsekracji. W XIX w. wspomniano o nim, choć nie podano informacji o jego działalności.
Historia osady Łagiewniki
Bardzo późno ujawniły się w materiale historycznym Łagiewniki. W gronie sędziów polubownych rozstrzygających 10 VI 1412 r. sprawę dotyczącą sołectwa w Dzietrznikach występował Bartosz z Łagiewnik. Łagiewniki były osadą służebną istniejącą już w okresie wczesnośredniowiecznym. Nazwa osady pochodzi od słowa „łagiew” czyli beczka. Starsza literatura przedmiotu wyrażała opinię, że termin łagiewnicy (lagevnici) oznacza ludzi zajmujących się produkcją beczek-bednarzy. Obecnie przeważa pogląd,że byli słodownicy (piwowarzy i miodowarzy),którzy wytworzone przez siebie napoje przechowywali w łagwiach,towarzysząc księciu i jego świcie w podróżach po kraju.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz