CZARNOŻYŁY

Historia:

Pierwsze wzmianki o terenie gminy sięgają X wieku. Pierwszą osadą były Łagiewniki. Następnie powstały w XII wieku Wydrzyn i Gromadzice. Najprężniejszą osadą były Czarnożyły - wieś powstała w XV wieku. Już w 1454 roku Czarnożyły stanowiły własność rodziny Zarembów z Kalinowej. W XVII wieku pojawili się na Ziemi Wieluńskiej przybysze z Wielkopolski z powiatu kościańskiego - Gostyńscy, potomkowie Mikołaja, którzy nabyli dobra Czarnożyły. Pierwszym właścicielem z tej rodziny był Stanisław - sędzia ziemski wieluńskiej 1612 r. Dobra te przechodziły drogą wiana do kolejnych rodzin. Na początku XVIII wieku zostały nabyte przez Strzemieńczyków Brzostowskich, pochodzących z magnackiej rodziny litewskiej.

     Czarnożyły około 1920 roku (fot. Muzeum ZW)

Nazwa Czarnożyły dawniej Czarneżołny została zaczerpnięta ze środowiska naturalnego. W języku staropolskim wyraz "żołna" oznacza dzięcioła. Osadę zatem założono w miejscu, gdzie dużo było tych ptaków. W 1722 roku w Czarnożyłach urodził się Adam Brzostowski, twórca nowoczesnego rolnictwa, który wprowadził obowiązek nauczania dzieci chłopskich. Swoje idee organizacji zarządzania majątkiem ziemskim ujął w specjalnie opracowanym wydaniu "Instruktaż dla dóbr Czarnożyły". "Instruktaż" wprowadzał w życie nowe zasady w zakresie: uprawy roli i wapnowania pól, przygotowania ziarna do siewu, odpowiednich warunków hodowli bydła i drobiu. A. Brzostowski lubił zajmować się ogrodnictwem. Przy pałacu czarnożylskim znajdowały się inspekta oraz duże "oranżerie z piecem ceglanym". Brzostowski założył dwie cegielnie, tartak i piece do wypalania wapna. Po Brzostowskich, Czarnożyły odziedziczyli potomkowie Heleny z Brzostowskich, hr. Mikołajowej Załuskiej z Iwonicza i w rękach tej rodziny dobra te pozostawały do 1939 r. Wtym okresie wybudowano w majątku gorzelnię - 1886 r., młyn - 1901 r., tartak - 1908 r. We wrześniu 1939 roku rozpoczęła się 5 letnia okupacja niemiecka. Część wsi została spalona. W czasie kampanii wrześniowej w wyniku ataku lotnictwa w pobliskim lesie zginęło 6 żołnierzy 15 pp "Wilków" wchodzący w  skład 28 dywizji piechoty armii Łódź. Nastąpiły aresztowania i wywóz na roboty do Niemiec oraz do obozu zagłady. Na miejscowym cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy. Nad nią wznosi się pomnik ufundowany z inicjatywy ZBOW i D-u przez społeczeństwo gminy w 1959 roku dla uczczenia pamięci mieszkańców gminy ofiar II wojny światowej. Po wyzwoleniu w 1945 roku następuje powolna odbudowa zniszczeń. Na bazie majątku ziemskiego tworzy się Państwowe Gospodarstwo Rolne, wznawiają działalność: Gminna Spółdzielnia, Bank Spółdzielczy i Kółko Rolnicze. Następuje wzrost budownictwa indywidualnego oraz obiektów użyteczności publicznej.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE:

Gmina Czarnożyły , wchodząca w skład powiatu wieluńskiego, położona jest w południowo - zachodniej części województwa łódzkiego. Sąsiaduje z gminami: Wieluń, Biała, Lututów, Ostrówek. Czarnożyły położone są w odległości około 7 km od Wielunia - w kierunku południowym, 40 km od Sieradza - w kierunku północno - wschodnim. Czarnożyły położone są na drodze nr 45 łączącej Łódź z Opolem. Do 1999 roku Czarnożyły należały do województwa Sieradzkiego.

WALORY PRZYRODNICZE i POZAPRZYRODNICZE:

Widok na Czarnożyły

Gmina Czarnożyły położona jest w dorzeczu rzek Pyszna i Oleśnica należących do zlewni rzeki Warty, posiada krajobraz typowo nizinny. Od południowej strony graniczy z nią Jura Krakowsko - Częstochowsko - Wieluńska. Na terenie gminy znajduje się szereg obiektów o walorach turystycznych min.:

- Pomniki przyrody - 3 okazy drzew w parku wiejskim w Czarnożyłach

- Park wiejski z XIX w. o pow. 1,6 ha w Czarnożyłach

- Kościół parafialny z 1726 r. w Czarnożyłach

- Kościół parafialny z 1623 r. w Łagiewnikach

- Kościół parafialny z 1843 r. w Raczynie

 - Dzwonnica z XVIII / XIX w. w Raczynie

Wokół każdego z obiektów zabytkowych istnieje ścisła strefa ochrony konserwatorskiej oraz strefa ochrony archeologicznej. Gmina leży w zasięgu występowania drewnianych kościółków typu wieluńskiego.

GOSPODARKA I ZATRUDNIENIE:

Specyfika gminy wiejskiej jaką jest gmina Czarnożyły wiąże się z brakiem większych zakładów przemysłowych w jej obrębie. Wykorzystanie gospodarcze jej zasobów oparte jest głównie na działalności rolniczej prowadzonej w gospodarstwach indywidualnych. Dominują gospodarstwa średnie (ok. 6,0 ha) w których szczególny nacisk kładziony jest na uprawę pszenicy i ziemniaków. Gmina Czarnożyły posiada również wysoki wskaźnik w hodowli bydła mlecznego oraz trzody chlewnej. Pomimo charakteru wiejskiego na terenie Gminy pod koniec lat 90 nastąpił rozwój przedsiębiorczości lokalnej. Wśród firm działających na jej terenie możemy wymienić :

"SILUM" branża: odlewnicza

"SILBIKE" branża: produkcja rowerów

"SILTOOL" branża: narzędzia

"MEX - STAL" branża: konstrukcje stalowe

"LAKMED" branża: konstrukcje stalowe

"GAL - MAL" branża: urządzenia malarsko - lakiernicze

"KANON" branża: tekstylna

"MARTEX" branża: tekstylna

"AUTO - SYSTEM" branża: motoryzacyjna

"KADROL" branża: handlowo - produkcyjna

"AGRO MŁYN" branża: handel - przetwórstwo rolne

"PHU ELŻBIETA ZAGAJEWSKA" branża: przetwórstwo rolne , usługi

"ZAKŁAD PRZETWÓRSTWA MIĘSNEGO - UBOJNIA" branża: przetwórstwo rolne

W prowadzonej przez Urząd Gminy ewidencji podmiotów prowadzących działalność gospodarczą wpisanych jest 142 podmiotów.

Edukacja:

Na terenie gminy Czarnożyły istnieją różne jednostki edukacyjne.

A) Przedszkola

-  Przedszkole w Czarnożyłach

- Przedszkole w Stawie

- Przedszkole w Łagiewnikach

- Przedszkole w Raczynie

- Przedszkole w Wydrzynie

- Przedszkole w Gromadzicach

B) Szkoły Podstawowe

-  Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika, Czarnożyły.

- Publiczna Szkoła Podstawowa im. bł. ks. L. Gietyngiera w Łagiewnikach.

- Publiczna Szkoła Podstawowa w Wydrzynie.

C) Gimnazja

- Publiczne Gimnazjum w Czarnożyłach

D) Placówki opiekuńczo - wychowawcze

-  Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy w Gromadzicach.

   Szkoła Podstawowa w Łagiewnikach       

Szkoła Podstawowa w Czarnożyłach    

Sport i rekreacja:

Na terenie Czarnożył znajdują się dwa boiska piłkarskie jedno z nich jest boiskiem o standardowych wymiarach umożliwiających rozgrywki piłki nożnej. Drugie boisko to boisko ''Orlik'' zostało ono oddane do użytku publicznego w 2009 roku zostało ono zbudowane z dofinansowań z środków Unii Europejskiej posiada ono sztuczną murawę oraz nowoczesne urządzenia pozwalające grać w piłkę nożną, piłkę siatkową oraz koszykówkę. Drużyna piłkarska Czarnożył połączyła się z drużyną z Wydrzyna i obecnie grają oni w A klasie grupie Sierdzkiej. W czasie wolnym można skorzystać z rozrywek jakie proponuje nam Gminny Ośrodek Kultury między innym możliwość korzystania z Publicznej Biblioteki w Czarnożyłach,  nowoczesnej pracowni komputerowej z dostępem do internetu, możliwość grania w gry toważyskie takie jak bilard czy tenis stołowy.

Gminny Ośrodek Kultury w Czarnożyłach     

 Boisko ''Orlik '' w Czarnożyłach

Kościoły:

Na terenie gminy istnieją dwie parafie :

- Parafia Czarnożyły

- Parafia Raczyn

W skład parafii Czarnożyły wchodzą miejscowości takie jak :

Czarnożyły, Wydrzyn, Opojowice, Gromadzice, Kąty Czarnożylskie, Leniszki, Emanuelina, Nietuszyna, Działy. W tej parafii są cztery kościoły w Czarnożyłach, Opojowicach, Gromadzicach i Nietuszynie.

Kościół pw.Św. Bartłomieja ap. w Czarnożyłach 

Kaplica pw.Św. Anny w Opojowicach

Kaplica pw.św Brata Alberta w Nietuszynie 

Parafia Raczyn w jej skład wchodzą miejscowości takie jak:

Raczyn, Łagiewniki i Platoń 

Kościół św Tekli w Raczynie 

 Zdjęcia Gminy Czarnożyły

Urząd Gminy Czarnożyły

 Czarnożyły z lotu ptaka

źródło:  http://www.czarnozyly.pl/